معرفي نشريه
تخصصی
پروانه انتشار رسانه غیر برخط پژوهش های معماری نوین در زمینه معماری (تخصصی) به زبان فارسی و ترتیب انتشار فصل نامه به نام مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی غیر دولتی فاطمیه س در تاریخ 27/2/1400 به شماره ثبت 87995 صادر شده است.
امید است با رعایت قانون مطبوعات در تحقق رسالت فرهنگی و مطبوعاتی خویش موفق باشیم
شماره شاپا: ISSN - 2820 - 9818
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ریخت‌شناسی هندسی صحن مساجد اسلامی ایران (نمونه تطبیقی: 9 مسجد از دوره تیموری، صفوی و قاجار)
نازنين نسترن پور محسن طبسیشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1401مکان‌های عبادی بهویژه مساجد که یکی از غنی‌ترین بسترهای تکامل و تعالی‌بخش روح بشر به شمار می‌روند، از اهمیت و توجه زیادی برخوردارند. هندسه این ابنیه یکی از وجوه مشترک و قاعده‌مند به شمار می‌رود که از تناسبات و قواعد خاصی برخوردار بوده و باعث پیدایش هویتی میراثیِ ناملموس چکیده کاملمکانهای عبادی بهویژه مساجد که یکی از غنی‌ترین بسترهای تکامل و تعالی‌بخش روح بشر به شمار می‌روند، از اهمیت و توجه زیادی برخوردارند. هندسه این ابنیه یکی از وجوه مشترک و قاعده‌مند به شمار می‌رود که از تناسبات و قواعد خاصی برخوردار بوده و باعث پیدایش هویتی میراثیِ ناملموس اما قابل تدبر برای دوره معاصر گشته است. شناخت و بازخوانی اين تناسبات می‌تواند در مرمت و برداشت مجدد از بناهاي تاريخي و به‌کارگیری آن‌ها در معماری آینده نقش بسزايي ايفا نموده و موجب اعتلای معماری جدیدتر گردد. این پژوهش درصدد است تا بازشناسی قواعد و تحلیل تناسبات آن‌ها از طریق تحلیل‌های هندسی، تفاوت‌ها و مشابهت‌های موجود با این مسئله را در بستر فرهنگی دوران تیموری تا صفوی شناسایی نماید. جهت شناسایی روابط ریاضی کالبد معماری صحن مساجد و فهم تناسبات هندسی آن‌ها، این پژوهش از روش ترکیبی تفسیری تاریخی، مستند بر قرائن معتبر و استدلال منطقی از نوع ریاضی بهره جسته است. بر این اساس اضلاع و تناسبات صحن‌ها و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی 9 مسجد تیموری، صفوی و قاجاری، مورد تحلیل‌های عددی با مبنای محاسبات طولی - اقلیدسی و مقیاس نسبت‌های موجود در پلان صحن مساجد قرارگرفته است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد، هندسه صحن و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن در مساجد موردبحث از تناسبات طلایی بهره گرفته و مهتابی‌ها الحاق شده به صحن مساجد از دوره صفوی، در دوره قاجاری با همین قاعده تداول یافته‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مقایسه مصالح آجر (سنتی) و هبلکس (جدید) در میزان مصرف انرژی و اقتصاد
سمانه فروغیان حسن ذوالفقارزادهشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1401صرفه‌جویی در انرژی‌های فسیلی و استفاده از منابع پاک انرژی، موجب کاهش هزینه‌های بهرهبرداری، حفظ محیط‌زیست و سلامت انسان میشود. جداره‌های ساختمان و مصالح به‌کاررفته در آن، از اصلی‌ترین منابع هدر رفت انرژی محسوب می‌شوند. آجر از مصالح ساختمانی است که سابقه مصرف آن به دورا چکیده کاملصرفهجویی در انرژی‌های فسیلی و استفاده از منابع پاک انرژی، موجب کاهش هزینه‌های بهرهبرداری، حفظ محیط‌زیست و سلامت انسان میشود. جداره‌های ساختمان و مصالح به‌کاررفته در آن، از اصلی‌ترین منابع هدر رفت انرژی محسوب می‌شوند. آجر از مصالح ساختمانی است که سابقه مصرف آن به دوران باستان بازمی‌گردد. علت استفاده از آن، پایداری، ارزان بودن و سرعت بالای ساخت می‌باشد. در سال‌های اخیر بنابر دلایلی مانند، افزایش جمعیت و به‌طبع آن افزایش تراکم ساختمانی، عایق نبودن آجر و نیاز به نیروی انسانی زیاد، استفاده از آن کمتر مورد توجه است و مصالحی همچون هبلکس، که در آن بسیاری از نواقص آجر رفع شده‌است، کاربرد بیشتری یافته‌است، اگرچه آجر همچنان کاربرد دارد. باتوجه به اهمیت مبحث انرژی در دهه‌های اخیر و تأکید مقررات ملی ساختمان بر عایق بودن ساختمان‌ها و صرفه‌جویی بناها در مصرف کمتر انرژی، با توجه بر اینکه هبلکس عایق بسیار مناسبی در برابر حرارت و صوت می‌باشد و علاوه‌براین هزینه نهایی استفاده از آن در ساختمان‌سازی بنابر دلایلی چون، زمان ساخت کمتر و نیاز به نیروی کار کمتر، پایین‌تر است، در این تحقیق سعی بر این است، این دو مصالح سنتی و جدید، از منظر میزان مصرف انرژی سرمایش و گرمایش و در پی آن مصرف سوخت برق و گاز ساختمان و همین‌طور میزان صرفه‌جویی ریالی مصرف برق و گاز، با یکدیگر مقایسه شوند. نتایج این تحقیق با استفاده از نرم‌افزار دیزاین‌بیلدر به‌دست‌آمده و مدل موردبررسی، مکعبی با ابعاد 10*10*4 در اقلیم مشهد انتخاب شده‌است. مدل موردبررسی در نرم‌افزار مدلسازی شده‌است و سپس میزان بار سرمایش، بار گرمایش و بار کل ساختمان در دو حالت، دیوارهای آجری و دیوار با مصالح هبلکس، استخراج شده و نتایج به‌صورت درصد عنوان گردیده‌است. نتایج به‌دست‌آمده بیانگر این است که با جایگزین کردن هبلکس با آجر تا 12/55 درصد در میزان مصرف انرژی ساختمان صرفه‌جویی می‌گردد. در ادامه باتوجه به بهای برق و گاز مصرفی و میزان صرفه‌جویی در بار کل ساختمان، مقدار ریالی بهای برق و گاز برای هر دو مدل موردبررسی، برآورد شده‌است و مشخص شد که با جایگزین کردن هبلکس با آجر، 5/55 درصد در اقتصاد خانوار، بابت پرداخت قبوض برق و گاز، صرفه‌جویی می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - گونه¬شناسی کالبد خانه‌های مسکونی دارای حیاط مرکزی در دوره پهلوی اول
یاسین طالبی قرالر مجید شهبازیشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1401حیاط مرکزی به‌منزله دستگاهی کارآمد و پاسخ‌ده، وظیفه خود را در حفاظت ساکنین از شرایط زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی در مناطق مختلف ایران به‌خوبی انجام داده است. گونه شناسی کالبدی حياط مرکزي در مناطق مختلف کشور به‌خصوص بناهای مربوط به دوره پهلوی اول مبحثی است که این پژوهش د چکیده کاملحیاط مرکزی به‌منزله دستگاهی کارآمد و پاسخ‌ده، وظیفه خود را در حفاظت ساکنین از شرایط زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی در مناطق مختلف ایران به‌خوبی انجام داده است. گونه شناسی کالبدی حياط مرکزي در مناطق مختلف کشور به‌خصوص بناهای مربوط به دوره پهلوی اول مبحثی است که این پژوهش در پی پاسخ به آن است. بدین منظور خانه‌های سنتی حیاط دار از شهرهای مختلف کشور بهعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. این پژوهش قصد آن دارد که با بررسی ساختار کالبدی، الگوها و گونه‌های متنوع حیاط مرکزی در مساکن سنتی، به گونه شناسی این خانه‌ها بپردازد. به‌منظور اجرای پژوهش بیش از 60 نمونه از خانه‌های سنتی در محدوده تاریخی شهرهای مختلف ایران شناسایی و تعداد 23 خانه که واجد اطلاعات و مدارک کامل بودند جهت گونه‌بندی، برگزیده شدند. داده‌های پژوهش با توجه به ماهیت آن‌ها از طریق مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و برداشت‌های میدانی گردآوری شده است. نتایج حاصل از گونه‌بندی موقعیت قرارگیری حیاط در بنا نشان می‌دهد که یک جبهه ساخت (با توده ساختمانی در وجه شمالی حیاط) دارای بیشترین و بناهایی با دو حیاط در دو طرف ساختمان دارای کمترین میزان فراوانی در میان نمونه‌های موردمطالعه هستند همچنین در گونه‌بندی طولی، 15.1 - 25 دارای بیشترین فراوانی می‌باشد این در حالی است که در گونه‌بندی عرضی، بیشینه فروانی متعلق به 15.1 - 20 می‌باشد. حیاط‌های با مساحت 100 الی 400 مترمربع دارای بیشترین میزان فراوانی در بین نمونه های موردمطالعه هستند. در گونه‌بندی تناسبات، بیشترین فراوانی مربوط به تناسبات 1.1 می‌باشد و کمترین میزان مربوط به 1.5 است که نشان‌دهنده کشیدگی حیاط‌ها به سمت مربع می‌باشد. پس از دسته‌بندی و مقایسه صورت گرفته خانه طوسی زاده بهعنوان نماینده گونه‌های با بیشترین فراوانی و خانه گنجعلی زاده بهعنوان نماینده گونه‌های با کمترین فراوانی در بافت مطالعاتی برگزیده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی ادراکات طبیعت در باغ تاج‌آباد نطنز از منظر اکولوژیک ادراک
پرنیان قلی پور محمدرضا عطایی همدانی سارا تقوی اردکان راضیه فتحیشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1401باغ ایرانی را می‌توان یکی از شاخص‌ترین و بهترین الگوهای منظرسازی در ایران دانست که حاصل تعامل میان انسان در مواجهه با طبیعت می‌باشد؛ زیرا که تعامل شکل‌گرفته بین انسان و طبیعت منجر به تأثیر متقابل این دو بر یکدیگر می‌گردد. هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط بین تحریک حواس چکیده کاملباغ ایرانی را می‌توان یکی از شاخص‌ترین و بهترین الگوهای منظرسازی در ایران دانست که حاصل تعامل میان انسان در مواجهه با طبیعت می‌باشد؛ زیرا که تعامل شکل‌گرفته بین انسان و طبیعت منجر به تأثیر متقابل این دو بر یکدیگر می‌گردد. هدف اصلی این پژوهش بررسی ارتباط بین تحریک حواس، ادراکات و هندسۀ باغ ایرانی می‌باشد. در حقیقت سه عامل اساسی انسان، محیط و روابط بین انسان و محیط موردبررسی قرار می‌گیرد تا چگونگی کنش و واکنش و تأثیرگذاری هریک را بر دیگری مشخص کند. روش‌شناسی در پژوهش حاضر به‌صورت کیفی و با رویکردی قیاسی به ارائه‌ی ساختار کلی از یک نمونۀ جز که همان باغ تاج‌آباد نطنز است، به بیان مبانی نظری کلی برآمده از ادراکات محیط و روان‌شناسی مربوط به آن می‌پردازد. روش گردآوری اطلاعات نیز به‌صورت مشاهدۀ میدانی و استفاده از اسناد کتابخانه‌ای می‌باشد. نتیجه‌ی حاصل گردیده بیانگر این موضوع است که باغ ایرانی به‌مثابه یک کل، محصول پیوستگی مؤلفه‌هایی است که هریک به‌تنهایی معنا و مفهوم خاصی را به مخاطب القا نمی‌کنند و هم‌نشینی این عناصر و مؤلفه‌ها در کنار یکدیگر مفهوم باغ ایرانی را شکل می‌دهد. ازاینرو در بازآفرینی باغ ایرانی در محیط کالبدی زندگی ازجمله در شهرهای معاصر باید توجه فزاینده‌ای به فرآیند ادراکی آن توسط انسان امروزی گردد، زیرا در این صورت می‌توان به نیازهای انسان معاصر پاسخ مناسبی داد که در گام نخست موجب ارتقاء بهداشت روان جامعه گردد و در گام بعدی به پیوند حیطه معنا بیانجامد و اسباب خودشکوفایی فردی را فراهم آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - جهت‌گیری بهینه ساختمان باهدف سایه‌اندازی مطلوب و کاهش مصرف انرژی (نمونه موردی خانه موسیقی تهران)
تیام آرام جواد ایرجیشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1401روند رو به افزایش رشد جمعیت، بحران انرژی و رو به اتمام بودن منابع انرژی در کره زمین، همگی هشدارهایی هستند برای تمامی علوم و در تمام زمینه‌ها و حرفه‌ها، برای کمک به پایداری وضع موجود. ازآنجایی‌که مقدار زیادی از مصرف انرژی در دنیا صرف مصارف ساختمانی می‌گردد و از این میزان چکیده کاملروند رو به افزایش رشد جمعیت، بحران انرژی و رو به اتمام بودن منابع انرژی در کره زمین، همگی هشدارهایی هستند برای تمامی علوم و در تمام زمینه‌ها و حرفه‌ها، برای کمک به پایداری وضع موجود. ازآنجایی‌که مقدار زیادی از مصرف انرژی در دنیا صرف مصارف ساختمانی می‌گردد و از این میزان مقدار قابل‌توجهی صرف بار سرمایش و گرمایش و ایجاد آسایش حرارتی در ساختمان می‌گردد، توجه و مطالعه در این زمینه به‌شدت موردتوجه می‌باشد. در این پژوهش با انتخاب یک ساختمان بهعنوان نمونه موردی، میزان تابش نور خورشید دریافتی توسط سطوح عمودی، بررسیشده است؛ و در ادامه با استفاده از روش شبیه‌سازی و نرم‌افزارهای مرتبط، به‌طور بی‌درنگ زاویه‌های متفاوتی بین صفر تا 180 درجه چرخش برای ساختمان درنظر گرفته‌شده است تا زاویه قرارگیری ساختمان بهینه گردد. زاویه بهینه به این معنا که کمترین میزان انرژی خورشید در سطوح عمودی دریافت شود و بیشترین میزان سایه‌اندازی را داشته باشیم. در رابطه با میزان نور خورشید دریافتی در ساختمان و زاویه بهینه پژوهش‌هایی بالاخص در سال‌های گذشته انجام‌شده است که نرم‌افزار مورداستفاده و نیز اندازه‌گیری بر روی سطوح عمودی در شهر تهران در این تحقیق، بهعنوان نوآوری پژوهش محسوب می‌گردد. نتایج زاویه بهینه را به همراه نمودارهای تحلیل انرژی ساختمان نمایش می‌دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تبیین ویژگی¬های شخصیتی دانشجویان معماری دانشگاه فنی و حرفه ای با استفاده از آزمون MBTI (نمونه موردی: دانشجویان گروه معماری آموزشکده فنی و حرفه¬ای دختران بابل)
لیلا حمیدیان فائزه قلی زاده آرزو خرمشماره 2 , دوره 2 , تابستان 1401بررسی و شناخت ویژگی¬های شخصیتی افراد در بسیاری از موارد می تواند محرک خوبی برای دستیابی به مسیر تحصیلی و حرفه کاری متناسب با علایق و سلایق یادگیرندگان باشد. یکی از آزمون¬های موفقی که در مسیر شخصیت¬ شناسی مورد استقبال قرار گرفته است، تست شخصیت شناسی مایرز-بریگز ( آزمون چکیده کاملبررسی و شناخت ویژگی¬های شخصیتی افراد در بسیاری از موارد می تواند محرک خوبی برای دستیابی به مسیر تحصیلی و حرفه کاری متناسب با علایق و سلایق یادگیرندگان باشد. یکی از آزمون¬های موفقی که در مسیر شخصیت¬ شناسی مورد استقبال قرار گرفته است، تست شخصیت شناسی مایرز-بریگز ( آزمون Mbti ) است. تست شخصیت شناسی مایرز-بریگز با در نظر گرفتن مجموعه¬ای از تضادهای روانشناختی 16 تیپ شخصیتی را شناسایی می¬نماید. در این تحقیق به منظور کشف و شناسایی شخصیت غالب دانشجویان معماری دانشگاه فنی و حرفه¬ای و بررسی همگونی شخصیت غالب با حرفه معماری، دانشجویان معماری در مقاطع مختلف کاردانی و کارشناسی مورد هدف قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که تیپ شخصیت غالب دانشجويان در مقطع کارداني معماري ESFP (برونگرا، حسی، احساسی و ادراکی)، دانشجويان معماري داخلي ESTJ (برونگرا، حسی، تفکری و قضاوتی) و دانشجويان در مقطع کارشناسي معماري از نوع INTP (درون گرا، شهودی، تفکری و ادراکی) می باشد. همچنین نتایج حاصل از پژوهش نشان می¬دهد که میان رشته تحصیلی دانشجویان( گروه معماری و معماری داخلی) و تیپ های شخصیتی Mbti ارتباط معنادار وجود دارد. از طرفی میان پیشرفت تحصیلی دانشجویان و تیپ¬ های شخصیتی ایشان ارتباط معناداری مشاهده نشده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تمایلات دانشجویان حاضر در این دانشگاه اکثرا هم جهت با اهداف دانشگاه بوده و این نکته می تواند تسهیل کننده در انتخاب و هدایت دانشجویان در مسیر شغلی و حرفه کاری ایشان باشد. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ارائه راهبردی نظری جهت ایجاد محیط آموزش دانشگاهی رویداد محور رشته معماری با کاربست نظریه ساخت‌گرایی (مورد پژوهی: دانشگاه¬های معماری شهر شیراز)
مریم دستغیب پارسا وحید شالی امینی ویدا نوروز برازجانیشماره 2 , دوره 1 , زمستان 1400محیط یکی از مهم¬ترین عوامل مؤثر در امر آموزش می¬باشد. توجه به شاخصه¬ها و معیارهای طراحی محیطی می¬تواند موجبات ساختن هرچه بهتر دانش در دانشجویان را فراهم آورد. هدف این تحقیق آن است که با کاربست نظریه ساخت‌گرایی به ارائه راهبردی نظری جهت ایجاد محیط آموزش رویداد محور معمار چکیده کاملمحیط یکی از مهم¬ترین عوامل مؤثر در امر آموزش می¬باشد. توجه به شاخصه¬ها و معیارهای طراحی محیطی می¬تواند موجبات ساختن هرچه بهتر دانش در دانشجویان را فراهم آورد. هدف این تحقیق آن است که با کاربست نظریه ساخت‌گرایی به ارائه راهبردی نظری جهت ایجاد محیط آموزش رویداد محور معماری بپردازد. پرسش پژوهش بدین صورت است که فضاهای آموزش معماری برای اینکه بتوانند بستر آموزش‌های رویدادمحور و ساخت¬گرا قرار بگیرند، باید شامل چه ویژگی‌هایی باشند. پژوهش به‌صورت کيفي با پیامد کاربردی، هدف توصیفی-پیمایشی، ازلحاظ زمانی مقطعی و منطق استنتاجی است. ابتدا شاخصهای محیط¬های آموزشی ساخت‌گرا و رویداد محور از مبانی نظری استخراج و تجربیات جهانی ایجاد چنین محیط‌هایی بررسی‌شده‌اند. پس‌ازآن دانشجویان ترم سوم و چهارم کارشناسی ارشد معماری دانشگاه‌های شیراز بهعنوان نمونه انتخاب و با ابزار مشاهده و پرسش¬نامه به سنجش شاخص¬های ساخت-گرایی در محیط¬های آموزشی آن‌ها پرداخته‌شده است. پس¬از شناخت و اولویت‌بندی چالش¬های موجود راهکارهایی جهت ایجاد محیط‌های آموزشی رویدادمحور ارائه‌شده است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که عدم ارتباط محیط آموزشی با محیط کار مهم¬ترین عامل در ناکارآمدی محیط است. همکاري با کتابخانه‌ها، موزه‌ها، کارگاه‌های ساختماني و فضاهاي شهري، تجهيز فضاهايي جهت استفاده هم‌زمان دانشگاه‌های شهر يا استان، برگزاري نمایشگاه‌ها و داوری‌های جمعي و فرادانشگاهي می‌توانند در جهت افزایش کارایی مؤثر باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - امکان سنجی بروز مکان سوم ری اولدنبرگ در معماری داخلی کافه
مریم محمدی سالک علی عسگری راضیه فتحیشماره 1 , دوره 1 , پاییز 1400در نگاه غیر تفکیک‌پذیر بر ادبیات معاصر، مکان‌های عمومی شهر در ساختمان‌ها و عملکردهای منعطف بسط می‌یابند. بر این اساس فضاهای اجتماع‌پذیر مانند کافه‌ها بهعنوان فضاهایی نیمه عمومی می‌توانند کیفیاتی اجتماعی را در خود زمینه‌سازی نمایند. حال ایده مکان‌های سوم اولدنبرگ که جهت چکیده کاملدر نگاه غیر تفکیک‌پذیر بر ادبیات معاصر، مکان‌های عمومی شهر در ساختمان‌ها و عملکردهای منعطف بسط می‌یابند. بر این اساس فضاهای اجتماع‌پذیر مانند کافه‌ها بهعنوان فضاهایی نیمه عمومی می‌توانند کیفیاتی اجتماعی را در خود زمینه‌سازی نمایند. حال ایده مکان‌های سوم اولدنبرگ که جهت تحقق یافتن به بستری خنثی برای گردهمایی و تعاملات اجتماعی نیاز دارد را می‌توان با استفاده از تدابیری در این فضا بسط داد. نگارندگان در این مقاله بر آن هستند تا ضمن شناسایی ارکان تأثیرگذار بر محتوای فیزیکی و اجتماعی مکان سوم، هر یک را جهت امکان¬دهی فضای کافه با ارائه راهبردهایی متناسب سازند. ازاینرو، این مقاله تحت پارادایم کیفی و مبتنی بر راهبرد علّی و استدلالی سعی نموده تا با ارائه مدلی مفهومی به ارتباط ویژگی‌های مشترک این دو مقوله بپردازد. درنهایت چنین استنباط گردید که تقویت انعطاف‌پذیری مبلمان و چینش آن، ارائه قوانین و استانداردهایی مطابق با هنجارهای جامعه، فراهم آوردن امکانات اولیه جهت دعوت مخاطبین با شرایط خاص، دسترسی آسان به لحاظ زمانی و مکانی، خاطره¬سازی فضا برای دعوت مشتریان آتی، پرهیز از تجمل‌گرایی، جو مرتبط با بستر اجتماعی پیرامون و درنهایت ایجاد محیطی صمیمی به‌مانند خانه، می‌تواند در این هم‌آوایی مشارکت نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - مقایسۀ سامانههای رتبهبندی ساختمانهای پایدار در راستای تدوین شاخصهای ارزیابی پایداری در اقلیم سرد و خشک ایران
الهه نوری سقرلو وحید قبادیانشماره 2 , دوره 1 , زمستان 1400امروزه با شاخصهای پرشمار و متنوعی در بحث پایداری برخورد میکنیم. این شاخصها پایداری را به مفاهیم دیگری مانند رفاه، سلامتی، انسجام اجتماعی و ... مرتبط میکنند و در زمان طراحی، برنامه‌ریزی، ساخت‌وساز و بهرهبرداری مد نظر قرار می‌گیرند؛ ازاینرو طراحی سامانۀ ارزیابی پایداری بر چکیده کاملامروزه با شاخصهای پرشمار و متنوعی در بحث پایداری برخورد میکنیم. این شاخصها پایداری را به مفاهیم دیگری مانند رفاه، سلامتی، انسجام اجتماعی و ... مرتبط میکنند و در زمان طراحی، برنامه‌ریزی، ساخت‌وساز و بهرهبرداری مد نظر قرار می‌گیرند؛ ازاینرو طراحی سامانۀ ارزیابی پایداری برای مناطق مختلف ایران امری ضروری و مفید در راستای توسعۀ پایدار این مرز و بوم است. هدف از این پژوهش نشاندادن «تعمیم‌ناپذیری سامانههای بینالمللی برای استفاده در مناطق و اقلیمهای مختلف» و «الزام بومیسازی سامانههای ارزیابی» و همچنین تأکید بر لزوم طراحی سامانۀ ارزیابی باتوجهبه معضلات و امکانات بستر، توجه به ظرفیتهای مکانی، الگوگیری از معماری سنتی پایدار اقلیم و همچنین مطالعات بوم‌شناسی اقلیم سرد و خشک ایران است. این پژوهش سعی دارد ابتدا با تحلیل مبنای تولید سیستمهای ارزیابی پایداری و ریشههای وزندهی سیستمهای بینالمللی، بومی و منطقهای بودن این سیستمها را اثبات کند و سپس باتوجهبه شاخصهای اساسی پایداری، ساختار و عناصر معماری اقلیم سرد و خشک و نیز شاخصهای ارزیابی ساختمانهای پایدار اقلیم سرد و خشک ایران را تدوین کند. ابتدا با مطالعۀ سیستمهای ارزیابی موجود بهعنوان مطالعۀ موردی این نتیجه به دست آمد که در تمامی سامانهها (حتی سامانههای بینالمللی) ضرایب منطقهای در وزندهی شاخصها تأثیرگذار بوده و عملا ً با بستر منطقهای طراحی شدهاند. با اتکا بر یافته‌های پژوهش و باتوجهبه سامانههای ارزیابی بررسیشده، ضرایب سرفصلها و شاخصها عمدتاً بر مبنای شاخصهای منطقهای محاسبه شدهاند؛ بنابراین این سیستمها با وجود ادعای طراحی بینالمللی، قابل تعمیم به مناطق دیگر نیستند و الزام بومیسازی و طراحی جداگانۀ سیستم ارزیابی برای هر منطقه دیده میشود. با تحلیل یافتهها از نتایج تکنیک دلفی و بررسی موقعیت اجتماعی و اقلیمی محدودۀ مورد مطالعه، شاخصهای پیشنهادی برای اقلیم سرد و خشک ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ارائه مدل کاربردی طراحی فضاهای شهری زیست¬پذیر شاد با رویکرد ارتقای کیفیت زندگی در محله تجریش
هما رمضانی کیانوش حسنیشماره 2 , دوره 1 , زمستان 1400امروزه در اکثر کشورهای توسعه‌یافته زیست¬پذیری بهعنوان یک اصل در چهارچوب پایداری موردبحث قرار می‌گیرد. همچنین استدلال میشود که ارزیابی زیست‌پذیری، می‌تواند با ارائه یک روش قابل توصیف، برای ارزیابی محیط‌های شهری و کیفیت آن‌ها، با رویکردهای گوناگون به اجرای برخی از برنام چکیده کاملامروزه در اکثر کشورهای توسعه‌یافته زیست¬پذیری بهعنوان یک اصل در چهارچوب پایداری موردبحث قرار می‌گیرد. همچنین استدلال میشود که ارزیابی زیست‌پذیری، می‌تواند با ارائه یک روش قابل توصیف، برای ارزیابی محیط‌های شهری و کیفیت آن‌ها، با رویکردهای گوناگون به اجرای برخی از برنامه‌های جدید شهری کمک کرد. ﮐﯿﻔﯿﺖ ﯾﮑﯽ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺤﻮری ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻬﺮی ﺑﻮده که از اﻫﻤﯿﺖ ﻧﻈﺮی و عملی ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردار است در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ باهدف ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ تحقق‌پذیری ﺷﻬﺮ ﺷﺎد و ﺗﺒﯿﯿﻦ اﻟﮕﻮي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ آن که دارای ماهیت توسعه‌ای-کاربردی است، تلاش بر این بود با تجزیه‌وتحلیل فضای مکانی یعنی محدوده تجریش و قرار دادن خط‌مشی برای ایجاد محیط‌های شاد به تدوین یک چهارچوب نظری جهت تبیین مفهوم شادی در محیط پرداخته و با معرفی و بازشناسی مؤلفه‌های سازنده آن مدلی ارائه گردد تا به‌واسطه از آن راهکارهایی با عنوان سیاست‌های طراحی استخراج شود. لذا پس از مرور شاخصهای کیفیت و از طریق معیارهای برگزیده مرتبط با شادی، به بررسی شاخصه‌ها در چهار بعد تأثیرگذار پرداخته‌شده است که با تکیه‌بر فن تهران (فنون چشم‌انداز سازی) به‌صورت قرار دادن چکیده‌ای از مطالعات، در چهارچوب مفهومی پیشنهادی فن مذکور، ساماندهی شده و پس از سنجش وضعیت استخراج‌شده نتایج حاکی از آن بود که علاوه بر سه مرحله اصلی شناخت وضعیت موجود، شناخت آینده پیش رو، اتصال میان گذشته و آینده که در فرهنگ شهرسازی با عنوان زیست¬پذیری یاد میشود، فاز پنجم تحلیل با سه مؤلفه اصلی، هویت، ساختار و معنا به میان آمده که پاسخگو به سیاست‌های چهار بعد اصلی خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تحلیل پارامتریک سایت پلان مبتنی بر روش ماتریس ارزیابی تأثیرات محیطی (مطالعه موردی: مجموعه آرامگاه شمس تبریزی)
مهرداد عزیزی محمود رضاییشماره 1 , دوره 1 , پاییز 1400تجزیه و تحلیل سایت در فرآیند طراحی معماری باتوجه به فاکتورهای بسیار زیادی مورد بررسی قرار می¬گیرد که به¬منظور دست¬یابی به آن ها نیازمند یک سیستم ارزیابی کامل و فهم دقیقی از آن سیستم هستیم. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و شبیه¬سازی پارامتریک مؤلفه¬های تأثیرگذار در فرآیند تح چکیده کاملتجزیه و تحلیل سایت در فرآیند طراحی معماری باتوجه به فاکتورهای بسیار زیادی مورد بررسی قرار می¬گیرد که به¬منظور دست¬یابی به آن ها نیازمند یک سیستم ارزیابی کامل و فهم دقیقی از آن سیستم هستیم. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و شبیه¬سازی پارامتریک مؤلفه¬های تأثیرگذار در فرآیند تحلیل سایت پلان در شهر خوی و سایت مجموعه شمس تبریزی با بهره¬گیری از روش ماتریس ارزیابی تأثیرات محیطی است. پژوهش از نوع کمی است و با کمک فنون مدلسازی و شبیه¬سازی صورت گرفته است. برای ارزیابی دقیق تأثیر پارامترها، از نرم¬افزارهای معتبر معماری نظیر راینو و گرسهاپر بهره برده شده است. برای تحلیل و ارزیابی سایت عواملی نظیر بستر سایت، توپوگرافی، دسترسی، دید و منظر، آلودگی صوتی و نور آفتاب در نظر گرفته شدند. نتایج بررسی¬ها نشان دادند که در بین عوامل، عوامل توپوگرافی و ساختمان¬های اطراف بیشترین تأثیر را در محاسبات در یک سایت دارند. و بر اساس محاسبات الگوریتم ماتریس ارزیابی تأثیرات محیطی مشخص گردید، سلول¬هایی که نمرات 5 به بالا را دریافت کردند محدوده¬های مناسب و مطلوبی برای طراحی و ساخت می¬باشند. مؤلفه¬های تحلیلی سایت با الگوریتم¬سازی و روش پارامتریک می ¬واند به شکل مستقیم و مؤثرتری در فرآیند طراحی قرار گیرد. به¬طوری¬که مرحله تحلیل در مرحله طراحی بر خلاف روش¬های سنتی آمیخته و یکی باشد. نتیجه این پژوهش دو دستاورد هم¬زمان است. ابتدا ارزیابی طرح¬های موجود و دیگری تهیه مولدی برای طرح¬های جدید یعنی علاوه¬بر اينكه مؤلفه¬هاي تحليل سايت مولدي براي طرح نهايي است، ابزاري جهت سنجش طرح¬هاي نهايي (اجرا شده يا نشده) محسوب مي¬شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - آموزش طراحی معماری مبتنی بر هوش مصنوعی
نریمان نجاتی سعیده کلانتری محمدرضا بمانیانشماره 1 , دوره 1 , پاییز 1400با توسعه سریع تکنولوژی‌های هوش مصنوعی (AI)و علاقه به کاربرد آن‌ها در زمینه‌های آموزشی، رشد قابل‌توجهی در ادبیات علمی در رابطه با کاربرد AI در آموزش بوجود آمده است. طراحی معماری فرآیند پیچیده¬ای است که از تجربه و خلاقیت گذشته برای تولید طرح¬های جدید استفاده می‌کند. استف چکیده کاملبا توسعه سریع تکنولوژی‌های هوش مصنوعی (AI)و علاقه به کاربرد آن‌ها در زمینه‌های آموزشی، رشد قابل‌توجهی در ادبیات علمی در رابطه با کاربرد AI در آموزش بوجود آمده است. طراحی معماری فرآیند پیچیده¬ای است که از تجربه و خلاقیت گذشته برای تولید طرح¬های جدید استفاده می‌کند. استفاده از هوش مصنوعی برای این فرآیند نباید معطوف به یافتن راه حلی در یک فضای جستجوگر تعریف شده باشد زیرا هنوز الزامات طراحی در مرحله مفهومی به خوبی مشخص نشده است. در عوض، این فرآیند باید به¬عنوان کاوش در الزامات و همچنین راه¬حل¬های ممکن برای پاسخگویی به این الزامات در نظر گرفته شود. مطالعه کاربردی حاضر با هدف ارائه مدل آموزش طراحی معماری مبتنی بر هوش مصنوعی در آموزش معماری جهت ارائه یک نمای کلی از هوش مصنوعی برای توسعه و اجرای بیشتر آن سیستم آموزش طراحی کشور است. نوع این تحقیق کاربردی توسعه¬ای و روش آن به¬صورت توصیفی تحلیلی بوده و از لحاظ گردآوری داده¬ها به¬صورت پیمایشی است. برای جمع¬آوری داده¬های مورد نیاز این پژوهش پرسش¬نامه¬ای باز پاسخ بین كليه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد و..... و متخصصان این موضوع توزیع و با روش تجزیه و تحلیل محتوا این اطلاعات بررسی گردیده است. نتایج این پژوهش حاوی راهکارهایی برای ارائه مدل آموزش طراحی معماری مبتنی بر هوش مصنوعی است. با این مطالعه، با توانمندسازی اساتید و محققان برای درک وضعیت و توسعه زیرساخت های مالی و فیزیکی و سخت¬افزاری و نرم¬افزاری هوش مصنوعی آشنا شده و به افزایش اثربخشی و کارایی کمک شایانی خواهد شد. هم¬چنین، یافته‌های بدست آمده به فعالان و مسئولین و آموزگاران و محققان در شناسایی راه کارهایی بهبود آموزش طراح کمک می‌کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بررسی پیكربندى ساختار فضایی کاروانسرای شاه عباسی در کرج به روش نحو فضا
نسرین مختاری الهام اسفندیاری فردشماره 2 , دوره 1 , زمستان 1400چيدمان فضا مجموعه‌اي از روش‌ها و تئوري‌هايي است كه به مطالعه چگونگي اثر متقابل ساختار پيكربندي فضا و سازمان و رفتارهاي اجتماعي می‌پردازد. بررسی چیدمان فضایی یکی از راهکارهای اساسی ارزیابی کاربری‌‌های هر بنایی است. این موضوع بهویژه در بناهای تاریخی نمود خاصی می‌‌یابد ز چکیده کاملچيدمان فضا مجموعه‌اي از روش‌ها و تئوري‌هايي است كه به مطالعه چگونگي اثر متقابل ساختار پيكربندي فضا و سازمان و رفتارهاي اجتماعي می‌پردازد. بررسی چیدمان فضایی یکی از راهکارهای اساسی ارزیابی کاربری‌‌های هر بنایی است. این موضوع بهویژه در بناهای تاریخی نمود خاصی می‌‌یابد زیرا تکنیک چیدمان فضا و ترسیم نمودارهای توجیهی، امکان تحلیل روابط فضایی بناهای معماری را میسر می‌سازد. کاروانسرای شاه عباسی از تاریخچه چند قرنی برخوردار است که در مقاطع مختلف از کاربری‌‌های مختلف برخوردار بوده است. این مقاله به بررسی چيدمان فضایی كاروانسرای شاه‌‌عباسی کرج در دوره‌‌های زمانی صفویه و قاجاریه با استفاده از تكنيك اسپیس‌‌سینتکس یا همان چیدمان فضا می‌پردازد و باتوجهبه تغییر کاربری کاروانسرای شاه عباسی به مدرسه در دوره قاجار به دنبال پاسخ‌دادن به این سؤال اصلی است که کاربری جدید به چه اندازه با روابط فضایی کاروانسرای شاه عباسی انطباق داشته است؟ و مزایا و معایب تغییر این کاربری چیست؟ برای پاسخگویی به این سؤال ابتدا با استفاده از روش توصيفي تحليلي و مطالعات كتابخانه‌‌اي و برداشت‌‌هاي ميداني به بررسي چيدمان فضايي کاروانسرای شاه عباسی در دو دوره صفویه و قاجار پرداخته شده است. در ادامه ترسيم نمودار‌‌هاي توجيهي با استفاده از تکنیک نحو فضا و تحليل آن‌ها بر اساس عوامل گوناگون اثرگذار انجام گرفت. نتیجه تحقیق با تحلیل داده‌ها و مقایسه نمودار توجیهی با نمودارهای مدارس در دوره قاجار حاکی از آن است که چیدمان فضایی جدید کاروانسرای شاه عباسی در عصر قاجار که در نتیجه تغییر کاربری از کاروانسرا به مدرسه صورت پذیرفته بود علی‌رغم برخی معایب همچون کم‌توجهی به سلسله‌مراتب دسترسی مناسب و تهویه و تناسبات، به مقدار زیادی با روابط فضایی مدارس آن زمان انطباق دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تبیین ادراک و تجلی معنا در فضاهای معماری، مبتنی بر غایت‌شناسی از دیدگاه کانت و کوماراسوامی
مهدی بنی‌اسدی باغمیرانی سید بهشید حسینی آزاده شاهچراغیشماره 1 , دوره 1 , پاییز 1400یکی از موضوعات تأمل برانگیز در تفکر مدرن غربی و سنت‌گرای شرقی، مسئله غایت‌شناسی در هنر است. غایت¬مندی در فضاهای معماری سنتی، به جهت تبیین ادراک و تجلی معنا، نیازمند واکاوی دقیق در حوزه غایت‌شناسی در هنرمدرن و هنر سنتی است. پژوهش حاضر با تأمل در مفهوم غایت‌شناسی در اندی چکیده کاملیکی از موضوعات تأمل برانگیز در تفکر مدرن غربی و سنت‌گرای شرقی، مسئله غایت‌شناسی در هنر است. غایت¬مندی در فضاهای معماری سنتی، به جهت تبیین ادراک و تجلی معنا، نیازمند واکاوی دقیق در حوزه غایت‌شناسی در هنرمدرن و هنر سنتی است. پژوهش حاضر با تأمل در مفهوم غایت‌شناسی در اندیشه‌های فلسفی کانت و کوماراسوامی، درصدد یافتن مدل مفهومی به جهت تبیین ادراک و تجلی معنا در فضاهای معماری است. فلذا تحقیق حاضر بین‌رشته‌ای و با رویکرد تحلیلی است، که در ابتدا آرای کانت و کوماراسوامی در باب غایت‌شناسی هنر مدرن و سنتی مورد واکاوی قرار گرفته‌است؛ سپس آرای این دو اندیشمند را، در قالب دو نوع غایت¬مندی ظاهری و باطنی در کنار هم قرار داده شده است، تا براساس آن به مدل مفهومی دست بیابیم؛ که امکان شرح نحوه‌ی ادراک و تجلی معنا در هنر و معماری سنتی را فراهم سازد. با تکیه‌بر این مدل مفهومی، هدف این پژوهش، بررسی جایگاه غایت¬مندی در هنرمدرن غربی و هنر سنتی شرقی، به جهت تشریح نحوه‌ی ادراک و تجلی معنا در فضاهای‌معماری است. پرسش کلیدی این پژوهش این است که، مفهوم غایت به چه نحوی با مفاهیم ادراک و تجلی معنا در فضاهای‌معماری ارتباط پیدا می‌کند؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که، در معماری سنتی، با تجلی معنا در طرح و رنگ، زمینه ادراک معنا در افراد فراهم میشود. بر این اساس غایت اصلی، اتحاد ادراک و تجلی معنا (صفات جمالی و جلالی) در فضاهای معماری است. با تجلی صفات جمالی متکثر با معنای واحد در فضای معماری، زمینه ادراک معانی و صفات جلالی که عامل خشیت در ناظر است، فراهم میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی تأثیر عایقکاری حرارتی دیوارها در مسکن روستایی اقلیم سرد (نمونه موردی: روستای نظم آباد شهرستان اراک)
میلاد حدادی یوسف نیکزاد ثمرین سید امیرحسین گرکانیشماره 2 , دوره 1 , زمستان 1400مسکن روستايي تحت تأثير معیشت داراي ويژگي‌هايي است که آن را از مسکن شهري متمايز مي‌کند. مهم‌ترین نکته در معماري جدید، استفاده بیش‌ازحد از انرژی‌های تجدیدناپذیر است که علت اصلی آن عدم طراحی مطلوب بدون توجه به شرایط اقلیمی می‌باشد. ازاینرو با استفاده صحیح از مصالح بومی در چکیده کاملمسکن روستايي تحت تأثير معیشت داراي ويژگي‌هايي است که آن را از مسکن شهري متمايز مي‌کند. مهم‌ترین نکته در معماري جدید، استفاده بیش‌ازحد از انرژی‌های تجدیدناپذیر است که علت اصلی آن عدم طراحی مطلوب بدون توجه به شرایط اقلیمی می‌باشد. ازاینرو با استفاده صحیح از مصالح بومی در مناطق روستایی می‌توان از انرژی‌های تجدیدپذیر جهت بهبود شرایط آسایش حرارتی بهره برد. از مسائلی که صرفه‌جویی مصرف انرژی در روستاها را امری مهم قلمداد می‌کند این است که سکونتگاه‌های روستایی با مشکلات مضاعفی همچون عدم دسترسی بسیاری از روستاها به شبکه گاز، هزینه‌های تأمین سوخت موردنیاز، مخاطرات حمل و نگهداری سوخت (غالباً نفت سفید و گازوئیل در اقلیم سرد)، هزینه‌های برق مصرفی روبرو هستند. در این پژوهش بناست در خصوص میزان تأثیر عایقکاری در دیوارها در اقلیم سرد مسکن روستایی استان مرکزی بررسی شود. در این میان با توجه به وضعیت معیشت، بناست عایقکاری دیوارهای در معرض تبادل حرارت به عنوان گامی ابتدایی، بررسی گردد. بنابراین هدف این پژوهش ضمن بهینه‌سازی دیوارهای خارجی، آسایش حرارتی نیز می‌باشد. در این پژوهش اصل بر این اساس است که بدون تحميل هزينه گزاف، مصرف انرژي مسكن روستایی در پهنه موردنظر با ابتدایی‌ترین راهکارها بررسی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی علل پیدایش نمای نئوکلاسیک (رومی) با تأکید بر رویکرد رفتارگرایی جان بی واتسون (نمونه موردی: ساختمان¬های مسکونی شهر «شاهین¬شهر»)
فتانه سنگتراش لیلی کریمی فردشماره 2 , دوره 1 , زمستان 1400مبحث نما، نماسازی و طراحی نما در فرآیند طراحی معماری بنا همواره از اهمیت بنیادین برخوردار بوده و این روال با کم¬ترین نوسان تا دهه اخیر در هنر معماری تداوم یافته است. علی¬رغم این، نما یکی از شاخصه¬های مؤثر در ایجاد کیفیت بصری برای مخاطبان می باشد. لیکن امروزه شاهد، ظهور چکیده کاملمبحث نما، نماسازی و طراحی نما در فرآیند طراحی معماری بنا همواره از اهمیت بنیادین برخوردار بوده و این روال با کم¬ترین نوسان تا دهه اخیر در هنر معماری تداوم یافته است. علی¬رغم این، نما یکی از شاخصه¬های مؤثر در ایجاد کیفیت بصری برای مخاطبان می باشد. لیکن امروزه شاهد، ظهور نماهایی با نام نئوکلاسیک(رومی) در بستر شهرهای ایران هستیم، این نوع نماها، از عناصر مشابهی مانند؛ ستون،پله¬های ورودی، تناسب،نظم و تقارن و مصالح سنگی استفاده می¬کند. معماری نئو کلاسیک پیش¬تر در ایران الهام بخش ساختمان¬های حکومتی بوده است، اگرچه به تناسبات دقیق معماری کلاسیک و بینش فکری آن کمتر توجه داشته است. از این رو جهت¬گیری هدف این پژوهش به این سمت خواهد بود که در پیدایش نمای نئوکلاسیک چهار شاخص اقتصادی، اجتماعی، زیبایی¬شناسی و مد و سلیقه باتوجه به رویکرد رفتارگرایی واتسون بارزتر مطرح شود. با این فرض به نظر می¬رسد که این چهار شاخص با توجه به رویکرد رفتارگرایی جان بی واتسون در پیدایش نمای نئوکلاسیک حائز اهمیت است. روش تحقیق پیمایشی است. در این نوشتار ابتدا از لحاظ تاریخی به تحلیل خواستگاه این نماها در معماری یونان، روم، نئوکلاسیک، قاجار و پهلوی پرداخته شده است. سپس با توجه به رویکرد روان-شناسی واتسون هر یک از محرک¬های محیطی را از طریق پرسش¬نامه با مقیاس لیکرت و در نظر گرفتن جامعه آماری در شاهین¬شهر و محاسبه تعداد خانوار با استفاده از فرمول کوکران پرداخته شده است. با تحلیل و ارزیابی پرسش¬نامه با استفاده از نرم¬افزار SPSS و پاسخ دریافت شده از محرک¬ها به این نتیجه دست یافته¬ایم که به ترتیب شاخص اقتصادی، زیبایی¬شناسی، مد و سلیقه و اجتماعی در پیدایش نمای نئوکلاسیک از نظر رویکرد رفتارگرایی واتسون موجب انگیزه برای خریداری این نماها شده است. پرونده مقاله
