بررسی تأثیر نمای دو پوسته و هندسه آن بر کنترل نور روز در فضاهای اداری (مدل‌سازی و تحلیل نور روز به‌وسیله نرم‌افزار دیوا)
الموضوعات :
نوید جلائیان قانع
1
(دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد)
سجاد آئینی
2
(دانش‌آموخته دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.)
الکلمات المفتاحية: هندسه گره ایرانی, پوسته دوم, نور روز, دیوا.,
ملخص المقالة :
نور روز علاوه بر بهينه كردن مصرف انرژی بر كيفيت سلامت فضاهاي داخلي، تقابل معماري با رفتارهاي اجتماعي و سلامت افراد در فضا مؤثر است. استفاده از يك سامانه كنترل نور روز، علاوه بر افزايش كيفيت روشنايي طبيعي فضا، مصرف انرژي الكتريكي ساختمان را به‌طور قابل ملاحظه‌اي كاهش مي‌دهد. مسئله این پژوهش تلاش برای پاسخ به میزان و نحوه تأثیر کیفیت بازشوهای جداره‌های ساختمان بر کیفیت نور روز دریافتی است. به همین جهت به بررسي تأثير میزان بازشو گره ایرانی طراحی شده بر كارايي روشنايي طبيعي در فضاي اداری بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی، با استفاده از نرم‌افزارهاي شبيه‌سازي نور روز و آناليزهاي سالانه منطبق بر اطلاعات آب و هوايي شهر مشهد، در ساعات اشغال فضا مي‌پردازد. در گام نخست تلاش شده است تا مفاهیم اساسی پژوهش مورد مطالعه قرار گیرد. در گام دوم با ابزار تحلیلی دست به مورد پژوهی زده شده است و نحوه تأثیر کیفیت بازشو‌ها بر کیفیت دریافت نور مورد واکاوی قرار گرفته است و در گام آخر با استدلال منطقی و مبتنی بر ابزار تحلیلی نتیجه نهایی صورت‌بندی شده است. نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه ضریب بازشو در توزيع روشنايي طبيعي و آسايش بصري در جهت‌گيري‌هاي مختلف به‌خصوص در جبهه جنوبي تأثير بسیاری دارد. اهمیت نور روز در بهینه کردن مقدار مصرف انرژی، کیفیت سلامت فضاهای داخلی و همین‌طور تقابل معماری با رفتارهای اجتماعی و سلامت افراد در فضا از طریق طراحی نظام‌مند که قابلیت کنترل نور روز را با توجه به نیازها و ضروریات فضای زیست داشته باشد مؤثر می‌گردد.
1. ابراهيم پور، ع.، و معرفت، م. (۱۳۹۰). اصلاح روشي جهت توليد داده هاي اقليمي TMY براي شهر تهران. مهندسي مكانيك مدرس (فني و مهندسي مدرس)، 11(2)، 77-91.
2. بروگ، ا. (۱۳۹۴). نقوش هندسی در معماری اسلامی. ترجمه هاتفی، م. انتشارات یزدا. تهران.
3. بورگوان، ژ. (۱۳۸۰). طرح‌های هندسی اسلامی (هنر گره‌سازی). ترجمه سلطان کاشفی، ج. انتشارات فرهنگان. تهران.
4. حافظی، م. ر.، زمردیان، ز.، و تحصیل دوست، م. (۱۳۹۵). فرایند دستیابی به نمای دوپوستۀ دارای بهره‌وری مناسب انرژی، نمونه موردی یک ساختمان اداری در تهران. مطالعات معماری ایران، 5(10)، 101-122.
5. رئیس‌زاده، م.، و مفید، ح. (۱۳۹۳). اح‍ی‍ای هنرهای از یاد رفته: مبانی معماری سنتی در ایران به روایت استاد حسین لرزاده. انتشارات مولی. تهران.
6. رئیس‌زاده، م.؛ و مفید، ح. (۱۳۹۳). احیاء هنرهای از یاد رفته مبانی معماری سنتی در ایران به روایت استاد حسین لرزاده. تهران: انتشارات مولی.
7. زم‍رش‍ی‍دی، ح. (۱۳۶۵). گره چ‍ی‍ن‍ی در معماری اسلامی و هنرهای دس‍ت‍ی. تهران: مرکز نشر دان‍ش‍گ‍اه‍ی.
8. شعرباف، ا. (۱۳۷۲). گره و کاربندی. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
9. شفوی مقدم، ن.، تحصیل دوست، م.، و زمردیان، ز. (۱۳۹۸). بررسی کارایی شاخص‌های نور روز در ارزیابی کیفیت آسایش بصری کاربران (مطالعۀ موردی: فضاهای آموزشی دانشکده‌های معماری شهر تهران). مطالعات معماری ایران، 16(8)، 205-228.
10. شیخی نشلجي، م.، و مهدی زاده سراج، ف. (۱۴۰۱). طراحی سایبان هوشمند برای ساختمان اداری جهت کنترل ورود نور مستقیم خورشید مبتنی بر کاهش بار سرمایشی با الگوبردای از گره‌های ایرانی اسلامی. پژوهش‌های معماری نوین، 3(1)، 7-26.
11. صادقی¬پور رودسری، م. (۱۳۸۷).به‌کارگیری نرم‌افزارهای شبیه‌ساز رایانه‌ای در طراحی معماری گامی به‌سوی معماری همه جانبه‌نگر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
12. طاهباز، م.، جلیلیان، ش.، موسوی، ف.، و کاظم‌زاده، م. (۱۳۹۴). تأثیر طراحی معماری در بازی نور طبیعی در خانه‌های سنتی ایران. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 8(15)، 71-81.
13. قنبران، ع.، و حسین‌پور، م. ا. (۱۳۹۵). بررسی عوامل مؤثر در بهره‌وری انرژی در فضاهای آموزشی در اقلیم شهر تهران. نقش‌جهان - مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی، 6(3)، 51-62.
14. کسمائی، م.، و ابراهیم پور، ع. (۱۳۹2). نرم‌افزار TmyCreator برای تهیه داده‌های اقلیمی. مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی. تهران.
15. معرفت، م.، و کریم دوست یاسوری، ا. (۱۳۸۸). بررسي پارامتريک نورگيرها با هدف بهبود عملکرد روشنايي. علوم كاربردي و محاسباتي در مكانيك، 21(1)، 15-32.
16. ملک، آ.، و طلایی، آ. (۱۴۰۱). مطالعه تطبيقي نماهای متحرک ساختمان‌هاي اداري تهران بر اساس آسایش بصری ساکنین با شاخص (sDG)، (DGP). پژوهش‌های معماری نوین، 5(3)، 85-102
17. منتصر کوهساری، آ.، فیاض، ر.، و محمدکاری، ب. (۱۳۹۳). بهینه‌سازی ابعاد پنجره در ضلع جنوبی ساختمان‌های مسکونی اقلیم معتدل و مرطوب جهت دستیابی به معماری پایدار. مقاله ارائه شده در دومین کنگره بین‌المللی سازه معماری و توسعه شهری.
18. ن‍ج‍ی‍ب‌اوغ‍ل‍و، گ. (۱۳۸۹). هندسه و ت‍زئ‍ی‍ن در معماری اسلامی: (طوم‍ار ت‍وپ‍ق‍اپ‍ی). (م‍ه‍رداد ق‍ی‍وم‍ی‌‌ب‍ی‍ده‍ن‍دی، مترجم). تهران: روزن‍ه. (نشر اثر اصلی ۱۹۵۶)
19. نیکزاد، ا. م.، ملک، ن.، و غفاری، ع. (۱۳۹۹). ارزیابی شرایط متغیرهای مؤثر بر آسایش بصری نوری در فضاهای آموزشی دانشگاه صنعتی شاهرود. نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری‌های نوین معماری و شهرسازی، 10(3)، 173-182.
20. Abas, S. J., & Salman, A. (1992). Geometric and group‐theoretic methods for computer graphic studies of Islamic symmetric patterns. Computer Graphics Forum , 11(1), 43-53.
21. Abasi, M., Tahbaz, M., & Vafaee, R. (2015). Introducing an innovative variable building layers system (VBLS). Naqshejahan-Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning, 5(2), 43-54.
22. AD Classics: Institut du Monde Arabe / Enrique Jan + Jean Nouvel + Architecture-Studio. (2011). Retrieved from https://www.archdaily.com/162101/ad-classics-institut-du-monde-arabe-jean-nouvel?ad_medium=gallery
23. Aelenei, D., Aelenei, L., & Vieira, C. P. (2016). Adaptive Façade: concept, applications, research questions. Energy Procedia, 91, 269-275.
24. Agirbas, A. (2019). Façade form-finding with swarm intelligence. Automation in Construction, 99, 140-151.
25. Al-Khatatbeh, B. J., & Ma’bdeh, S. N. (2017). Improving visual comfort and energy efficiency in existing classrooms using passive daylighting techniques. Energy Procedia, 136, 102-108.
26. Aly Etman, M; & Nassar, Kh. (2013). Integrating Performance and Parametric Design Tools for Urban Daylight Enchancement (pp. 3027-3034). Presented at the 13th Conference of International Building Performance Simulation Association, Chambéry, France.
27. Amundadottir, M. L., Rockcastle, S., Khanie, M. S., & Andersen, M. (2017). A human-centric approach to assess daylight in buildings for non-visual health potential, visual interest and gaze behavior. Building and Environment, 113, 5-21.
28. Ander, G. D. (2003). Daylighting performance and design. John Wiley & Sons.
29. Anderson, K. (2014). Design energy simulation for architects: Guide to 3D graphics. Routledge.
30. Attia, S. (2017). Evaluation of adaptive facades: The case study of Al Bahr Towers in the UAE. QScience Connect, 2017(2), 6.
31. Bejat, T; Barthelme, A; & Perotti, J. (2013). Visual Comfort Study of a Retrofitted building (pp. 351-356). Presented at the 13th Conference of International Building Performance Simulation Association, Chambéry, France.
32. Bellia, L., Fragliasso, F., & Stefanizzi, E. (2017). Daylit offices: A comparison between measured parameters assessing light quality and users' opinions. Building and Environment, 113, 92-106.
33. Bian, Y., & Luo, T. (2017). Investigation of visual comfort metrics from subjective responses in China: A study in offices with daylight. Building and Environment, 123, 661-671.
34. Bian, Y., & Ma, Y. (2017). Analysis of daylight metrics of side-lit room in Canton, south China: A comparison between daylight autonomy and daylight factor. Energy and Buildings, 138, 347-354.
35. Bidikar, M., & Bidikar, M. P. (2013). Investigation of visual comfort to beside light in hospital ward. Int J Sci Res Public, 3(6), 1-4.
36. Boubekri, M. (2008). Daylighting, architecture and health: building design strategies. Routledge.
37. Boubekri, M., & Boyer, L. L. (1992). Effect of window size and sunlight presence on glare. Lighting research & technology, 24(2), 69-74.
38. Broug, E. (2013). İslam Sanatında Geometrik Desenler. Istanbul: Thames & Hudson.
39. Broug, E. (2013). Islamic Geometric Design. New York: Thames & Hudson Ltd.
40. Chamilothori, K., Chinazzo, G., Rodrigues, J., Dan-Glauser, E. S., Wienold, J., & Andersen, M. (2019). Subjective and physiological responses to façade and sunlight pattern geometry in virtual reality. Building and Environment, 150, 144-155.
41. Cheong, K. H., Teo, Y. H., Koh, J. M., Acharya, U. R., & Yu, S. C. M. (2020). A simulation-aided approach in improving thermal-visual comfort and power efficiency in buildings. Journal of Building Engineering, 27, 100936.
42. Chi, D. A., Moreno, D., & Navarro, J. (2017). Design optimisation of perforated solar façades in order to balance daylighting with thermal performance. Building and Environment, 125, 383-400.
43. Critchlow, K. (2011). The Hidden Geometry of Flowers Living Rhythms, Form and Number. Edinburgh: Floris Books.
44. Doha Tower. (2012). Retrieved from https://www.skyscrapercenter.com/building/doha-tower/1083
45. Etman, O., Tolba, O., & Ezzeldin, S. (2013, September). Double-Skin façades in Egypt between parametric and climatic approaches. In eCAADe 2013: Computation and Performance–Proceedings of the 31st International Conference on Education and research in Computer Aided Architectural Design in Europe, Delft, The Netherlands, September 18-20, 2013. Faculty of Architecture, Delft University of Technology; eCAADe (Education and research in Computer Aided Architectural Design in Europe).
46. Galasiu, A. D., & Reinhart, C. F. (2008). Current daylighting design practice: a survey. Building Research & Information, 36(2), 159-174.
47. Ghanbaran, A., & Hosseinpour, M. A. (2016). Assessment of design parameter influence on energy efficiency in educational buildings in Tehran’s climate. Naqshejahan-Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning, 6(3), 51-62.
48. González, J., & Fiorito, F. (2015). Daylight design of office buildings: Optimisation of external solar shadings by using combined simulation methods. Buildings, 5(2), 560-580.
49. Grynning, S., Time, B., & Matusiak, B. (2014). Solar shading control strategies in cold climates–Heating, cooling demand and daylight availability in office spaces. Solar energy, 107, 182-194.
50. Guerry, E., Gălățanu, C. D., Canale, L., & Zissis, G. (2019). Luminance contrast assessment for elderly visual comfort using imaging measurements. Procedia Manufacturing, 32, 474-479.
51. Guide, A. (2006). Environmental design. Chartered Institute of Building Services Engineers (CIBSE).
52. Hall, I.J.; Prairie, R.R.; Anderson, H.E.; & Boes, E.C. (1979). Generation of Typical Meteorological Years for 26 Solmet Stations. Sandia National Laboratories.
53. Henry, R. (2019). Islamic Geometry Journal. United Kingdom: Wooden Books.
54. Holl, S., Kwinter, S., Safont-Tria, J., (2012). Steven Holl: Color, Light, Time. Ls Müller.
55. Illuminating Engineering Society of North America; & Rea, Mark Stanley. (2000). IESNA Lighting Handbook (9 edition). America: New York, NY, USA: Illuminating Engineering.
56. Jakubiec, J. A., & Reinhart, C. F. (2011). DIVA 2.0: Integrating daylight and thermal simulations using Rhinoceros 3D, Daysim and EnergyPlus. Proceedings of building simulation, 20(11), 2202-2209.
57. Jakubiec, J. A., & Reinhart, C. F. (2013). Predicting visual comfort conditions in a large daylit space based on long-term occupant evaluations: a field study.
58. Kaplan, C. S. (2002). Computer Graphics and Geometric Ornamental Design. University of Washington, Washington.
59. Karanouh, A., & Kerber, E. (2015). Innovations in dynamic architecture. Journal of Facade Design and Engineering, 3(2), 185-221.
60. Kim, C. S., & Seo, K. W. (2012). Integrated daylighting simulation into the architectural design process for museums. In Building Simulation, 5, 325-336.
61. Lagios, K; Niemasz, J; & Reinhart, Ch. J. (2010). Automated Building Performance Simulation Linking Rhinoceros/Grasshopper with Radiance/Daysim. Presented at the Fourth National Conference of IBPSA-USA, New York City, New York: Harvard University Graduate School of Design.
62. Leather, P., Pyrgas, M., Beale, D., & Lawrence, C. (1998). Windows in the workplace: Sunlight, view, and occupational stress. Environment and behavior, 30(6), 739-762.
63. Lehar, M. A., & Glicksman, L. R. (2007). Rapid algorithm for modeling daylight distributions in office buildings. Building and Environment, 42(8), 2908-2919.
64. Leslie, R. P. (2003). Capturing the daylight dividend in buildings: why and how?. Building and environment, 38(2), 381-385.
65. Lim, G. H., Hirning, M. B., Keumala, N., & Ghafar, N. A. (2017). Daylight performance and users’ visual appraisal for green building offices in Malaysia. Energy and Buildings, 141, 175-185.
66. Loonen, R. C. G. M. (2014). Bio-inspired adaptive building skins. Biotechnologies and biomimetics for civil engineering, 115-134.
67. Lu, P.J.; & Steinhardt, P. J. (2007). Decagonal and Quasi-Crystalline Tilings in Medieval Islamic Architecture. Science, 315, 1106-1110.
68. Mangkuto, R. A., Siregar, M. A. A., & Handina, A. (2018). Determination of appropriate metrics for indicating indoor daylight availability and lighting energy demand using genetic algorithm. Solar Energy, 170, 1074-1086.
69. McClintock, M., & Perry, J. (1997). The Challenge of ‘Green’Buildings in Asia. In International Conference of Building Envelope Systems and Technologies (ICBEST). Bath University, UK.
70. Michael, A., & Heracleous, C. (2017). Assessment of natural lighting performance and visual comfort of educational architecture in Southern Europe: The case of typical educational school premises in Cyprus. Energy and buildings, 140, 443-457.
71. Mirrahimi, S., Mohamed, M. F., Haw, L. C., Ibrahim, N. L. N., Yusoff, W. F. M., & Aflaki, A. (2016). The effect of building envelope on the thermal comfort and energy saving for high-rise buildings in hot–humid climate. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 53, 1508-1519.
72. Moazzeni, M. H., & Ghiabaklou, Z. (2016). Investigating the influence of light shelf geometry parameters on daylight performance and visual comfort, a case study of educational space in Tehran, Iran. Buildings, 6(3), 26.
73. Mohammadi, F; Mofidi Shemirani, S. M; & Tahbaz, M. (2020). Evaluation and Analysis of the Efficiency of Dynamic Metrics Evaluating Daylight Performance (Daylight Autonomy and Useful Daylight Illuminance) through Sensitivity Analysis; Case Study: Elementary Classroom in Tehran. Armanshahr Architecture & Urban Development, 13(31), 145-156.
74. Nabil, A., & Mardaljevic, J. (2006). Useful daylight illuminances: A replacement for daylight factors. Energy and buildings, 38(7), 905-913.
75. Nasr, T; Yarmahmoodi, Z; & Ahmadi, S.M. (2020). The Effect of Kinetic Shell’s Geometry on Energy Efficiency Optimization Inspired by Kinetic Algorithm of Mimosa pudica. Naqshejahan- Basic studies and New Technologies of Architecture and Planning, 10(3), 219-230.
76. Ochoa, C. E., & Capeluto, I. G. (2006). Evaluating visual comfort and performance of three natural lighting systems for deep office buildings in highly luminous climates. Building and environment, 41(8), 1128-1135.
77. Pallasmaa, J. (2012). The Eyes of the Skin: Architecture and the Senses, 3rd ed. John Wiley & Sons.
78. Penrose, R. (2017). Islamic Geometric Patterns Their Historical Development and Traditional Methods of Construction. New York: Springer Nature.
79. Pierson, C., Wienold, J., & Bodart, M. (2018). Review of factors influencing discomfort glare perception from daylight. Leukos, 14(3), 111-148.
80. Radhi, H. (2008). A systematic methodology for optimising the energy performance of buildings in Bahrain. Energy and buildings, 40(7), 1297-1303.
81. Reinhart, C. F., & Andersen, M. (2006). Development and validation of a Radiance model for a translucent panel. Energy and buildings, 38(7), 890-904.
82. Reinhart, C. F., & Walkenhorst, O. (2001). Validation of dynamic RADIANCE-based daylight simulations for a test office with external blinds. Energy and buildings, 33(7), 683-697.
83. Reinhart, C. F., & Weissman, D. A. (2012). The daylit area–Correlating architectural student assessments with current and emerging daylight availability metrics. Building and environment, 50, 155-164.
84. Reinhart, C. F., & Wienold, J. (2011). The daylighting dashboard–A simulation-based design analysis for daylit spaces. Building and environment, 46(2), 386-396.
85. Reinhart, C. F., Mardaljevic, J., & Rogers, Z. (2006). Dynamic daylight performance metrics for sustainable building design. Leukos, 3(1), 7-31.
86. Reinhart, C., Rakha, T., & Weissman, D. (2014). Predicting the daylit area—a comparison of students assessments and simulations at eleven schools of architecture. Leukos, 10(4), 193-206.
87. Romano, R., Aelenei, L., Aelenei, D., & Mazzucchelli, E. S. (2018). What is an adaptive façade? Analysis of Recent Terms and definitions from an international perspective. Journal of Facade Design and Engineering, 6(3), 65-76.
88. Ronning, F. (2009). IslamicPatterns andSymmetry Groups. Philosophy of Mathematics Education Journal, (24), 1-14.
89. Ruck, N., Aschehoug, Ø., & Aydinli, S. (2000). Daylight buildings. A source book on daylighting systems and components.
90. Saadatjoo, P; Mahdavinejad, M. J; & Zarkesh, A. (2019). Porosity Rendering in High-Performance Architecture: Wind-Driven Natural Ventilation and Porosity Distribution Patterns. Armanshahr Architecture & Urban Development, 12(26), 73-87.
91. Sabry, H., Sherif, A., Gadelhak, M., & Aly, M. (2014). Balancing the daylighting and energy performance of solar screens in residential desert buildings: Examination of screen axial rotation and opening aspect ratio. Solar Energy, 103, 364-377.
92. Salah, F., & Tuna Kayili, Me. (2022). Responsive Kinetic Facade Strategy and Determination of The Effect on Solar Heat Gain Using Parametric BIM-Based Energy Simulation. Journal of Green Building, 17(1), 71-88.
93. Sheikh, W. T., & Asghar, Q. (2019). Adaptive biomimetic facades: Enhancing energy efficiency of highly glazed buildings. Frontiers of Architectural Research, 8(3), 319-331.
94. Sherif, A., Sabry, H., & Rakha, T. (2012). External perforated Solar Screens for daylighting in residential desert buildings: Identification of minimum perforation percentages. Solar Energy, 86(6), 1929-1940.
95. Solemma. (2011). Solemma, LLC. Retrieved from https://www.solemma.com/diva.
96. Steemers, K., & Steane, M. A. (2012). Environmental Diversity in Architecture. London and New York
97. Steinhardt, P.J.; & Ostlund, S. (1987). The Physics of Quasicrystals. Singapore, New Jersey, Hong Kong: World Scientific Publishing Co.
98. Wagdy, A., Elghazi, Y., Abdalwahab, S., & Hassan, A. (2015). The balance between daylighting and thermal performance based on exploiting the kaleidocycle typology in hot arid climate of Aswan, Egypt. In AEI 2015 (pp. 300-315).
99. Yellamraju, V. (2004). Evaluation and design of double-skin facades for office buildings in hot climates (Doctoral dissertation, Texas A&M University).
100. Yılmaz, F. Ş. (2016). Proposal of a façade design approach for daylight performance determination in buildings. A| Z ITU Journal of the Faculty of Architecture, 13(2), 57-64.
101. Zomorodian, Z. S., & Tahsildoost, M. (2019). Assessing the effectiveness of dynamic metrics in predicting daylight availability and visual comfort in classrooms. Renewable energy, 134, 669-680.