سبک‌های یادگیری کُلب در آموزش معماری؛ مطالعه‌ی تطبیقی شیوه‌های آموزشی معماری و سبک‌های یادگیری در ارتقای خلاقیت دانشجویان
الموضوعات :
حسان ملاجعفری
1
(دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران. )
اسماعیل ضرغامی
2
(استاد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی، تهران، ایران. )
الکلمات المفتاحية: سبک‌های یادگیری- آموزش معماری- تفاوت‌های فردی- مدل‌های آموزش معماری.,
ملخص المقالة :
استفاده از شیوه‌های آموزشی متناسب با ویژگی‌های فردی دانشجویان رشته‌ی معماری در سال‌های اخیر مورد توجه محققان این حوزه بوده است. توجه به سبک یادگیری دانشجویان به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های تفاوت‌های فردی حائز اهمیت است. پژوهش حاضر مطالعه‌ای است توصیفی-تحلیلی که به بررسی ارتباط سبک‌های یادگیری دانشجویان معماری با خلاقیت و عملکرد تحصیلی آن‌ها می‌پردازد. همچنین در فاز دوم پژوهش به بررسی تأثیر مدل‌های آموزش معماری پیشنهادی مطالعات گذشته در ارتقای خلاقیت یادگیرندگان پرداخته شده است. نمونه‌های آماری به تعداد ۱۰۷ نفر شامل هنرجویان مقطع هنرستان و دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد می‌باشند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ی سبک‌های یادگیری کلب است. همچنین نمرات دروس کارگاه طراحی یادگیرندگان قبل و بعد از اجرای مدل‌های آموزشی متناسب با هر یک از سبک‌های یادگیری ثبت گردیده است. اطلاعات جمع‌آوری شده با روش پیمایشی تحلیل واریانس (ANOVA) جهت بررسی معناداری تفاوت سطوح خلاقیت سبک‌های یادگیری در نرم‌افزار ۲۷SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. جهت بررسی تأثیر مدل‌های آموزشی اجرا شده در ارتقای خلاقیت یادگیرندگان از آزمون t مستقل استفاده شده است. مطابق نتایج سبک واگرا بهترین عملکرد را در خلاقیت طراحی و سبک انطباق‌دهنده بیشترین پیشرفت را در مواجهه با مدل‌های آموزشی ثبت کردند. در آخر چگونگی ترکیب افراد دارای سبک‌های یادگیری مختلف در گروه‌ها برای انجام پروژه‌های طراحی بیان شد.
1- احمدی طباطبایی، سید محمد علی؛ و موسوی، سید محسن(1402). تأثیر آموزش نرم‌افزار بر خلاقیت معماری: یافتن روش و زمان مناسب برای آموزش نرم‌افزار به دانشجویان معماری. فناوری آموزش، 18(1)، 131-148. doi:10.22061/tej.2024.10142.2953
2- اسکندری، حسین؛ اشرف‌آبادی، مسعود؛ عرب بافرانی، حمیدرضا؛ و نقوی، محمد(1391). رابطه شیوه‌های یادگیری کلب با صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، ۹(۸)، 96-109.
3- امینی‌خوئی، فیروزه؛ و بنی‌طالبی دهکردی، بهاره(1400). بررسی ارتباط بین تیپ‌های شخصیتی و سبک یادگیری در دانشجویان رشته حسابداری با استفاده از نظریه سبک یادگیری کُلب. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 10(38)، 241-253.
4- آرمان، حمیدرضا؛ منظری توکلی، حمدالله؛ سلطانی، امان¬الله؛ زین‌الدینی میمند، زهرا(1397). بررسی رابطه‌ی سبک‌های يادگيری كلب با ترجيحات فكری در دانشجويان دانشگاه فرهنگيان كرمان. فصلنامه علوم روان‌شناختی، 17(71)، 809-816.
5- باقری، محسن؛ صحرایی، فاطمه؛ و خانمحمدی، مرمر(1402). تأثیر همتا ارزیابی مبتنی بر وب بر مهارت‌های یادگیری خودراهبری دانشجویان. فناوری آموزش، 18(1)، 55-66. doi:10.22061/tej.2023.9976.2930
6- حامدی، ارکیده؛ مرادی، سهیلا؛ ساسانیان¬اصل، زهرا؛ ترابی، محمدامین؛ و آرمان، حمیدرضا(1399). نقش واسطه‌ای ترجیحات فکری ندهرمان در تأثیر سبک‌های یادگیری کلب بر خودتنظیمی یادگیری در دانشجویان. دوفصلنامه رویکردهای نوین آموزشی، 15(1)، 103-114. doi:10.22108/nea.2020.111197.1233
7- رضایی، اکبر(1389). رابطه شیوه‌های یادگیری کلب و سبک‌های یادگیری هانی و مامفورد با سن و عملکرد تحصیلی دانشجویان. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 6(18)، 1-20.
8- رنجبرکرمانی، علی محمد(1399). بهبود کارآیی شیوه آموزش تاریخ معماری. مطالعات معماری ایران، 9(18)، 5-24.
9- زورورزی، شاهین؛ رئیسی، ایمان؛ و ارمغان، مریم(1401). بررسی مدل¬های آموزش طراحی معماری با تأکید بر سبک¬های یادگیری (تحلیل مدل¬های آموزش معماری بر اساس سبک یادگیری VARK). جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 5(11)، 5446-5463. doi:10.30510/PSI.2022.291554.1852
10- سردشتی، سهراب؛ شفائی، مینو؛ و مظفر، فرهنگ(1398). به‌کارگیری آموزش انتقادی در نظام آموزش معماری (مطالعه موردی کلاس طرح یک معماری کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد گرگان). فناوری آموزش، 13(3)، 550-564. doi:10.22061/jte.2018.886
11- سوری‌نژاد، حدیث؛ حقانی، فریبا؛ بیگی، مرجان؛ و ادیب مقدم، الهام(1400). سبک یادگیری دانشجویان مامایی در ایران بر اساس نظریه کلب (Kolb): یک مطالعه مروری. نشریه دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 30(1)، 52-63. doi:10.32598/JGUMS.30.1.1553.1
12- طالب، زهرا(1400). مقایسه سبک‌های یادگیری کلب و خلاقیت دانش‌آموزان مدارس هوشمند. فصلنامه پیشرفت‌های نوین در مدیریت آموزشی، 1(4)، 65-74.
13- علی‌الحسابی، مهران؛ و نوروزیان ملکی، سعید(1388). تجربه آموزش طراحی در مدارس معماری. فناوری آموزش، 3(3)، 207-220. doi:10.22061/tej.2009.1329
14- علیزاده میاندوآب، آیناز؛ اکرمی، غلامرضا؛ و نجاتی، پوریا(1401). نقد و بررسی آموزش نقدمحور در طراحی معماری. باغ نظر، 19(111)، 37-50. doi:10.22034/BAGH.2022.310531.5020
15- فرنگ، مظفر؛ خاک‌زند، مهدی؛ چنگیز، فهمیه؛ و فرشادفر، لیلا(1388). معماری گروهی حلقه مفقوده در آموزش طراحی معماری. فناوری آموزش، 3(3)، 221-233. doi:10.22061/tej.2009.1330
16- فیضی، محسن؛ و دژپسند، ساحل(1397). واکاوی سبک‌های یادگیری دانشجویان برای ارتقای آموزش معماری (مطالعۀ موردی: دانشجویان معماری دانشگاه ارومیه). مطالعات معماری ایران، 7(14)، 149-169. doi:10.22052/1.14.149
17- کریمی مشاور، مهرداد(1391). رابطه سبک‌های یادگیری و عملکرد دانشجویان در کارگاه طراحی معماری. باغ نظر، 9(20)، 3-12.
18- کیان‌ارثی، منصوره؛ مظفر، فرهنگ؛ و خسروی، وحید(1398). مطالعه تطبیقى سه نسل آموزش دانشگاهى معماري از سه منظر روند، دانش و اندیشه طراحی. هویت شهر، 13(1)، 59-72.
19- مقدمی، معصومه؛ و رشیدی، ذوالفقار(1396). رابطه بين سبک‌های یادگيری با خلاقيت و پيشرفت تحصيلي دانشجویان مقطع کارشناسي ارشد گروه علوم تربيتي، روانشناسي و علوم اجتماعي واحد رودهن. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(۲)، 1-38.
20- موسوی، سید محسن؛ ثقفی، محمودرضا؛ مظفر، فرهنگ؛ و ایزدی، صمد(1398). دستیابی به الگوی آموزشی مؤثر در آموزش معماری، مورد مطالعاتی: مقدمات طراحی معماری دو. فصلنامه آرمان‌شهر، 12(28)، 103-114. doi:10.22034/AAUD.2019.97364
21- میرریاحی، سعید(1388). سنجش مهارت‌های طراحی در آموزش معماری. صفه، 18(1)، 61-68.
22- میرمحمدی، سید سمیه(1397). بررسی سبک¬های یادگیری دانشجویان رشته معماری. هویت شهر، 12(35)، 49-64.
23- نجاتی، نریمان؛ کلانتری، سعیده؛ و بمانیان، محمدرضا(1400). آموزش طراحی معماری مبتنی بر هوش مصنوعی. پژوهش‌های معماری نوین، 1(1)، 7-25. doi:10.52547/arch.1.1.7
24- واحدیان، مجتبی(1399). بررسی رابطه سرسختی و سبک‌های یادگیری کلب با خلاقیت. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 3(23)، 71-80.
25- هاشمی، زهرا؛ و لطیفیان، مرتضی(1388). ارتباط بین پنج عامل شخصیت و سبک‌های یادگیری در میان دانشجویان دختر و پسر دانشکده‌های علوم انسانی و فنی - مهندسی دانشگاه شیراز. مطالعات روانشناسی تربیتی، 6(10)، 91-114. doi:10.22111/JEPS.2010.734
26- Amira, R., & Jelas, Z. M. (2010). Teaching and learning styles in higher education institutions: Do they match?. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 7, 680-684. doi:10.1016/j.sbspro.2010.10.092
27- Ayalp, G. G., Şenyiğit, Ö., & Erman, O. (2015). Exploring the learning style characteristics of Turkish freshman architecture students with the evidence of learning style inventory. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(2), 68-82.
28- Berkan, S. T., & Öztas, S. K. (2023). An analysis on learning styles and personality types of students in the techniques of architectural presentation course. Journal of Architectural Sciences and Applications, 8(2), 793-810. doi:10.30785/mbud.1331736
29- Cassidy, S. (2004). Learning styles: An overview of theories, models, and measures. Educational psychology, 24(4), 419-444. doi:10.1080/0144341042000228834
30- Chen, C. J., Toh, S. C., & Ismail, W. M. F. W. (2005). Are learning styles relevant to virtual reality?. Journal of research on technology in education, 38(2), 123-141. doi:10.1080/15391523.2005.10782453
31- Chen, M. C. (2010). Relationships among self-directed learning, learning styles, learning strategies and learning achievement for students of Technology University in Taiwan by using structural equation models. Recent Researches in Educational Technologies, 7, 67-72.
32- Gogus, A., & Ertek, G. (2016). Learning and personal attributes of university students in predicting and classifying the learning styles: Kolb's nine-region versus four-region learning styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 779-789. doi:10.1016/j.sbspro.2016.02.145
33- Hemdan, J. T., Taha, D. S., & Cherif, I. A. (2023). Relationship between personality types and creativity: A study on novice architecture students. Alexandria Engineering Journal, 65, 847-857. doi:10.1016/j.aej.2022.09.041
34- Kaba, I., & Abdou, S. (2022). Learning styles of architecture and interior design students: a review of the literature. Technium Soc. Sci. J., 37, 88.
35- Kim, M., & Park, M. J. (2023). Absorptive capacity in entrepreneurial education: Rethinking the Kolb's experiential learning theory. The International Journal of Management Education, 21(3), 100873. doi:10.1016/j.ijme.2023.100873
36- Kolb, D. (1984). Experiential learning. New Jersey: Prentice Hall Inc.
37- Kolb, D. A. (2007). The Kolb learning style inventory. Boston, MA: Hay Resources Direct.
38- Li, M., & Armstrong, S. J. (2015). The relationship between Kolb's experiential learning styles and Big Five personality traits in international managers. Personality and Individual Differences, 86, 422-426. doi:10.1016/j.paid.2015.07.001
39- Pearson, H. A., & Dubé, A. K. (2022). 3D printing as an educational technology: theoretical perspectives, learning outcomes, and recommendations for practice. Education and Information Technologies, 1-28. doi:10.1007/s10639-021-10733-7
40- Rasouli, S., & Namnabati, M. (2019). Nurses' learning of Infants' venipuncture based on Kolb's learning theory. Journal of Neonatal Nursing, 25(5), 245-248. doi:10.1016/j.jnn.2019.04.002
41- Salama, A. M. (2016). Spatial design education: New directions for pedagogy in architecture and beyond. Routledge. doi:10.4324/9781315610276
42- Sohrabi, Z., Bigdeli, S., & Nadjafi, S. (2023). The relationship between personality traits and learning styles in medical education students at Iran University of Medical Sciences: A cross-sectional study. Journal of Education and Health Promotion, 12(1), 7.
43- Zhang, W., Yang, A. C., Huang, L., Leung, D. Y., & Lau, N. (2022). Correlation between the composition of personalities and project success in project-based learning among design students. International Journal of Technology and Design Education, 32(5), 2873-2895. doi:10.1007/s10798-021-09716-z